روش اجرایی پنل خورشیدی در ساختمان ها
روش اجرایی پنل خورشیدی در ساختمان ها
دانلود پنل خورشیدی
روش اجرایی طراحی و نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی تاریخ تهیه بازنگری: ١٤٠٣/٠٥/٢٣

۱- مقدمه
در راستای تفاهم نامه منعقده بین مدیر عامل محترم شرکت توانیر و رییس محترم سازمان نظام مهندسی کشور با عنوان همکاری در زمینه الزام استفاده از پنلهای فتوولتاییک در «ساختمان و در اجرای تبصره (۲) آن تفاهم نامه این روش اجرایی به منظور تبیین جزییات اجرایی و نحوه و چگونگی انجام کار و فعالیتهای تعریف شده و چک لیستهای مربوطه تدوین و جهت اجرا ابلاغ می گردد.
اصول کلی این روش اجرایی منطبق بر شیوه نامه اجرایی نظارت بر طراحی و اجرای استاندارد تأسیسات برق کلیه اماکن براساس مباحث مقررات ملی ساختمان و مقررات اجرایی وزارت نیرو مصوب تیرماه ۱۳۸۹ و اصلاحیه های متعاقب آن بوده وضمن افزودن نکات مرتبط با سامانه های مولد برق خورشیدی بامی فتوولتاییک اجرای مفاد شیوه نامه فوق، مورد تأکید است.
به موجب این سند دفاتر نمایندگی سازمان نظام مهندسی استانها در تعامل کامل با شرکت های توزیع نیروی برق کشور و مدیریت های امور مناطق مستقر در شهرستانهای کشور با نظارت و پیگیری مستمر زمینه توسعه این سامانه ها به صورت صحیح علمی و مطابق استاندارد در ساختمانهای جدید الاحداث و بهرهگیری هرچه بهتر و بیشتر از این نعمت خدادادی را در جهت حفظ محیط زیست و کاهش استفاده از سوختهای فسیلی افزایش سطح رفاه پدافند غیر عامل و ایجاد منافع مالی برای ساکنین فراهم خواهند آورد.
با توجه به زمینه سازی صورت گرفته توسط سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی (ساتبا) و مقررات و ضوابط هدف اصلی از این اقدام این است که انرژی برق تولیدی در این سامانهها ضمن تأمین برق پشتیبان بخشی از مصارف عمومی ساختمان و مصارف محدود در واحدها در هنگام قطع احتمالی برق ،شبکه بتوانند در شرایط عادی با اتصال به شبکه توزیع برق و در قالب انعقاد قرارداد خرید تضمینی با وزارت نیرو منافع اقتصادی قابل توجه و مستمر را برای مالکین و ساکنین ساختمانها به همراه داشته باشد.
توجه به این نکته ضروری است که برق تولیدی حاصل از سامانههای مولد برق خورشیدی در تأمین برق آسانسور و تأسیسات پرمصرف و ضروری ساختمان محدودیت دارد و ساختمانهایی که به موجب الزام سازمان نظام مهندسی ساختمان باید دارای دیزل ژنراتور باشند نمیتوانند از برق تولیدی این سامانهها به عنوان برق ایمنی یا اضطراری استفاده نمایند.
٢- هدف و دامنه کاربرد
این روش اجرایی با هدف توسعه و ظرفیت سازی ارائه ایدههای جدید و بهره مندی از توانمندیهای مهندسین مجرب سازمانهای نظام مهندسی سراسر کشور در بکارگیری سامانههای مولد برق خورشیدی بامی روی پشت بام، محوطه و پارکینگ ساختمانهای مسکونی به منظور
فرهنگ سازی و توسعۀ مشارکت مردمی در تسریع روند حرکت به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و حفظ محیط زیست
ایجاد ظرفیت و بهره مندی از انرژی ضروری برق در ساختمان و خلق درآمد ماهیانه برای ساکنین تقویت پدافند غیر عامل در سطح شهر
تدوین شده و در مراحل ،طراحی اجرا نظارت و اتصال به شبکه برق سامانه های تولید برق خورشیدی در ساختمانهای جدید الاحداث کاربرد دارد.
این روش اجرایی با مهلت شش ماهه پس از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا خواهد بود همۀ ساختمانهای مسکونی و تجاری که دارای چهار طبقه چهار سقف) و بیشتر بوده یا مجموع زیربنای همهٔ طبقات آنها از ۱۰۰۰ متر مربع بیشتر باشد و در زمان پایان مهلت فوق در مرحله طراحی و اخذ تأییدیه های مربوطه بوده و هنوز عملیات ساخت را شروع ننموده اند مشمول این روش اجرایی بوده و ملزم به نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی با امکان اتصال به شبکه برق میباشند و پس از آن اخذ انشعاب برق برای آن ساختمانها امکان پذیر خواهد بود.
همچنین حداقل میزان توان نامی سامانه براساس نقشه های معماری و میزان فضای مفید قابل استفاده بر روی پشت بام / حیاط / پارکینگ توسط نمایندگان شرکتهای توزیع و سازمان نظام مهندسی و بر اساس راهنمای پیوست شماره (۳) تعیین میگردد و در هر حال نباید از ۵ کیلووات کمتر باشد.
محدوده اجرا
محدوده اجرای این دستورالعمل همه شرکتهای توزیع نیروی برق کشور و همۀ دفاتر نمایندگی سازمان نظام مهندسی و ساختمان مستقر در مراکز استانها و شهرستانهای کشور میباشد.
مسئولیت نظارت و اجرا
مسئولیت اجرای این دستورالعمل در حوزه شرکتهای توزیع برق به عهده مدیر عامل آن شرکتها و در حوزه نظام مهندسی استانها به عهده ی هیأت مدیره آنها میباشد.
مراجع و ضوابط بالادستی
۱-۵- شیوه نامه اجرایی نظارت بر طراحی و اجرای استاندارد تأسیسات برق کلیه اماکن براساس مباحث مقررات ملی ساختمان و
مقررات اجرایی وزارت نیرو مصوب تیرماه ۱۳۸۹ و اصلاحیه های متعاقب آن
۲-۵- دستورالعمل فنی نصب سامانههای فتوولتاییک بامی مختص مشترکین محدود به دوبرابر ظرفیت انشعاب، تا سقف ۲۰۰ کیلووات مصوب سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی (ساتبا) به شماره
۳-۵- مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان
تاریخ تهیه بازنگری: ١٤٠٣/٠٥/٢٣ روش اجرایی طراحی و نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی
۴-۵- مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان
۵-۵- آیین نامه تکمیلی تعرفه های برق و اصلاحیه های متعاقب آن
۶- تعاریف
سامانه مولد برق خورشیدی بامی شامل همۀ اجزا اعم از پنلها (اینورترها از نوع ،هیبریدی باتریها تابلوهای حفاظت و کنترل سازه و سایر متعلقات
توانیر شرکت مدیریت ،تولید انتقال و توزیع نیروی برق ایران
ساتیا سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق
سازمان سازمان نظام مهندسی ساختمان مستقر در مراکز استانها و دفاتر نمایندگی آنها در شهرستانها شرکت توزیع شرکتهای توزیع نیروی برق سراسر کشور یا واحدهای زیر مجموعه آنها در شهرستانها که تحت عنوان مدیریت امور / منطقه برق شناخته میشوند.
ناظر اشخاص حقیقی و حقوقی مورد تأیید سازمان که وظیفه نظارت و کنترل اجرای صحیح مراحل ساخت تأسیسات برقی ساختمانها را به عهده دارند و آموزشهای لازم و کافی برای نظارت بر احداث سامانه را نیز به صورت تخصصی دیده اند.
مهرسان بستر نرم افزاری که به منظور مدیریت فرآیند و گردش کار تعامل با متقاضیان احداث سامانه متصل به شبکه برق ایجاد شده و همۀ مراحل از ثبت نام متقاضی تا مرحله اتصال به ،شبکه گزارش گیری میزان تولید و درآمد حاصله صورت حسابها و تراکنشهای مالی و سایر امور مربوط به این فرآیندها به صورت مکانیزه در قالب آن صورت میگیرد. این سامانه توسط ساتبا مدیریت میگردد و شرکتهای توزیع در حوزه مسؤولیت خود به نیابت از آن ،سازمان مراحل تأیید و صدور مجوزها را انجام می دهند.
برق پشتیبان میزان برقی که تأمین کننده بخشی از مصارف عمومی ساختمان و مصارف محدود در هر یک از واحدها در هنگام قطع احتمالی برق شبکه با استفاده از سامانه می.باشد برای ایجاد این امکان لازم است علاوه بر تعبیه و نصب باتری با ظرفیت ذخیره سازی مناسب از اینورترهای هیبریدی استفاده شود که قابلیت تزریق برق به شبکه داشته و به محض تشخیص قطع برق شبکه ضمن جداسازی از شبکۀ عمومی برق با رعایت اصول ایمنی مدارهای اضطراری ساختمان را تغذیه نمایند. ۷ دستور انجام کار
همه مراحل اخذ درخواست صدور مجوزها و تأییدیه ها در خصوص احداث سامانه در ساختمانهای جدیدالاحداث، در قالب روندنمای پیوست (۱) این سند تعیین گردیده است هر یک از فعالیتها بطور مختصر چگونگی توجه به سامانه ها در روند طراحی تأسیسات برقی ساختمان و جایگاه و نقش هر یک از ارکان در این حوزه را بیان میکند با این حال جزییات هر فعالیت تابع شیوه نامۀ موضوع مرجع (۱) است و برای اختصار از ذکر جزییات آن خودداری شده است. در ادامه شرحی از هر فعالیت مطابق با شماره گذاری صورت گرفته در روندنما آمده است:
تاریخ تهیه بازنگری: ١٤٠٣/٠٥/٢٣ روش اجرایی طراحی و نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی
-۳-۷- مهندس طراح تأسیسات مکانیکی ساختمان براساس نقشه های معماری توان مورد نیاز همه مصارف تأسیسات ساختمان را مشخص و برآورد مینماید.
-۴-۷- مهندس طراح برق با اخذ نقشه های معماری و تأسیسات مکانیکی نسبت به برآورد بار مصرفی کل مورد نیاز تعیین نوع و آمپراژ انشعاب با رعایت مفاد آئین نامه تکمیلی تعرفه های برق مرجع شماره ۵ بررسی وضعیت ساختمان از نظر رعایت حریم شبکه برق و طراحی نقشههای برق با الزام استفاده از سامانه با رویکرد اتصال به شبکه برق و تأمین برق پشتیبان و اخذ تأییدیۀ کمیتۀ کنترل نقشۀ نظام مهندسی ساختمان اقدام مینماید.
۵-۷- مالک به همراه نقشه طراحی برق تأیید شده به منظور خریداری انشعاب برق موقت به شرکت توزیع مربوطه مراجعه مینماید.
-۶-۷- شرکت توزیع مربوطه موظف است همۀ الزامات واگذاری انشعاب را از نظر نحوه رفع حریم و تأمین برق واگذاری پست ،توزیع محل نصب کنتور و نصب سامانه و… قبل از شروع عملیات ساختمانی به مالک اعلام نماید. ۷-۷- در صورت عدم نیاز به تغییرات در طرح و نقشه ها شرکت توزیع اقدام به برقراری انشعاب برق موقت مینماید. ۸-۷- مالک نسبت به ثبت نام و ایجاد سابقه در سامانهٔ مهرسان اقدام مینماید.
۹-۷- مالک باید در طی انجام عملیات احداث ساختمان در زمان مناسب نسبت به انعقاد قرارداد طراحی و نصب سامانه به پیمانکار واجد صلاحیت مورد تأیید توسط ساتبا یا شرکتهای توزیع مربوطه اقدام نماید. ۱۰-۷- پیمانکار احداث سامانه باید براساس طراحی اولیه انجام شده توسط مهندسین طراح معماری و برق نسبت به تهیه طرح تفصیلی شامل کلیه جزییات اجرایی مطابق سند مرجع (۲) اقدام و با هماهنگی ناظر سازمان و ناظر شرکت توزیع برق مربوطه عملیات نصب و راه اندازی را انجام دهد.
۱۱-۷- ناظر با حضور مؤثر خود در تمامی مراحل ساخت و ساز وفق نقشه طراحی بازنگری در طراحی با نظر طراح برق در صورت (نیاز و قانون نظام مهندسی و کنترل ،ساختمان بر عملکرد پیمانکار نظارت مینماید و پس از روش اجرایی طراحی و نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی تاریخ تهیه بازنگری: ١٤٠٣/٠٥/٢٣
اتمام عملیات ساختمانی و در صورت تأیید خاتمه ،کار چک لیست بازرسی تأسیسات الکتریکی ساختمان جهت واگذاری انشعاب برق دائم پیوست شماره (۲ را پس از مهر و امضا به دفتر اجرایی برق سازمان ارسال مینماید مسئولیت حرفه ای و حقوقی تأییدیه های صادره به عهده ناظر مربوطه خواهد بود. ۱۲-۷ – دفتر اجرایی برق ،سازمان مراتب تأیید ناظر را به شرکت توزیع به منظور برقراری انشعابهای درخواستی از سوی مالک ارسال مینماید
:تبصره: تا زمان ایجاد و راه اندازی دفاتر اجرایی برق در سازمان استانها تأییدیه ناظر برق ساختمان از طریق دفتر نمایندگی سازمان در شهرستان مربوطه به شرکت توزیع ارائه میشود
۱۳-۷- شرکت توزیع با بررسی گزارش ناظر و مراجعه به محل اجرای سامانه از رعایت ضوابط و مقررات اطمینان حاصل نموده و در صورت تأیید مطابق بند ۷-۱۴ اقدام مینماید در غیر اینصورت مراتب را جهت ابلاغ به ناظر (مطابق بند ۷-۱۵ به دفتر اجرایی برق اعلام مینماید
۱۴-۷- شرکت توزیع نسبت به واگذاری انشعابهای مورد درخواست به مالک اقدام مینماید. تبصره ۲ : شرکتهای توزیع از برقراری انشعاب برق ساختمانهایی که فاقد تأییدیه چک لیست فوق الذکر، توسط ناظرین برق باشند خودداری خواهد .نمود همچنین ساختمان باید الزامات مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان (حداقل رتبه انرژی (EC را داشته باشد تا برقراری انشعاب از سوی شرکتهای توزیع انجام شود.
۱۵-۷ دفتر اجرایی برق در صورت اعلام شرکت توزیع مبنی بر مشاهده موارد ،اشکال مراتب را به ناظر جهت پیگیری مطالبه اصلاح از پیمانکار، ابلاغ مینماید. ۱۶-۷- شرکت توزیع با تأیید مراحل در مهرسان امکان برخورداری مالک از مزایا و حقوق قانونی سامانه منصوبه را فراهم مینماید.
مقررات تکالیف و ضوابط تکمیلی
-۱-۸- سازمان باید آموزشهای لازم را به منظور نحوه طراحی سامانه و نظارت بر اقدامات پیمانکار به مهندسین معمار و برق در دستور کار قرار دهد برنامه آموزش مهندسان بر اساس مباحث مقررات ملی ساختمان مباحث مرتبط با مهندسی برق مقررات بخشنامه ها رویه ها و دستورالعملهای آموزشی ابلاغ شده لازم الاجرا از سوی وزارت راه و ،شهرسازی شرکت ،توانیر ساتبا و سازمان نظام مهندسی کشور طرح می شود.
-۲-۸- شرکت توزیع به عنوان ناظر عالیه بر طراحی و احداث ،سامانه در صورت مشاهده هرگونه کوتاهی و بی توجهی برخلاف روش اجرایی حاضر و دستورالعملها و رویه های ابلاغی در امر طراحی و نظارت مراتب را مشروحاً جهت پیگیری به سازمان نظام مهندسی استان اعلام خواهد نمود.
روش اجرایی طراحی و نصب سامانههای مولد برق خورشیدی بامی تاریخ تهیه بازنگری: ١٤٠٣/٠٥/٢٣
۳-۸- در صورت اعلام هر نوع تخلف مورد اشاره در بند ۸-۲ در ،طراحی نظارت و اجرا از طرف مالک شرکت توزیع و یا هر مرجع دیگر به سازمان مراتب توسط شورای انتظامی سازمان رسیدگی و حکم صادره کتباً به طرفین ارسال خواهد شد.
۴-۸- شرکت توزیع به نمایندگی از سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) ملزم به عقد قرارداد و انجام همۀ امور مرتبط با انعقاد قرارداد خرید تضمینی برق تجدیدپذیر و پاک به مدت ۲۰ سال از مالک ساختمان و متقاضی احداث سامانه برروی انشعاب برق تا دو برابر ظرفیت در چهارچوب مصوبات ابلاغی میباشد -۵-۸- در صورتیکه ساختمان در حال ساخت باشد
قبل از زمان عقد تفاهم نامه الزام نصب سامانه مولد برق خورشیدی – مرداد (۱۴۰۳ و هنوز به مرحله واگذاری انشعاب نرسیده ،باشد اطلاع رسانی به مالک در خصوص مزایای متعدد استفاده از این سامانه توسط سازمان صورت گرفته و در صورت اعلام آمادگی ،وی اصلاحات با نظر مهندسین طراح معمار سازه و برق انجام خواهد شد.
در غیر این صورت و یا چنانچه نصب سامانه در طراحی فعلی امکان پذیر نباشد و یا با توجه به نظر بازرسین سازمان و کارشناسان شرکت توزیع انجام آن مستلزم تغییرات اساسی در طراحی و معماری ساختمان ،باشد نصب سامانه الزامی نبوده و مطابق روال مربوطه انشعاب برق واگذار میگردد.
با توجه به اهمیت و مزایای توسعه سامانههای مولد برق خورشیدی شرکتهای توزیع نیز با دریافت اطلاعات تماس مالکین در حال احداث ساختمان از سازمان بطور موازی نسبت به اطلاع رسانی و فرهنگسازی در این زمینه اقدام خواهند نمود.
-۶-۸- به منظور ارتباط مؤثر و نظام مند بین ارکان مختلف شیوه نامه و روش اجرایی ،حاضر امکان گزارش گیریهای کلان و موردی از عملیات و اقدامات در دست انجام تسریع و تسهیل در فرآیندها و گردش کارها و ایجاد شفافیت و رهگیری ،اقدامات شایسته است امکان برقراری ارتباط بصورت مکانیزه و سیستماتیک بین سازمان و شرکت توزیع ایجاد و همۀ مکاتبات فیزیکی در هر مرحله به مکاتبات مجازی و سیستمی تغییر روش داده شود.